[305] EPISTOLA V.

Clarissimo Viro

HENRICO GELDORPIO,

Amico suo singulari.

Hochgelerther besunder guther freundt, dass ich euch biss an hero nicht geantwortt, ist nicht allein die urzach, dass mich meine kranckheitt ahn den fuessen pladt zu bedt gehalten, sonder auch in der rechten handt gar ubell vexirett hatt. Ess ist aber itzo, GOTT lob, wieder ahn der besserungh, hett gleichwoll fast gern mogen leiden, dass ir hieher zu mir wheren kommen, dass wyr der Hombergischer und anderer sachen halber hetten conferiren mögen, dan ir mir frey glauben möcht, alss wen ich ein Eydt schwure, dass mir in den handell mitt den laussigen Begijnen, eyn solch ungehorsam, muthwill und uhntreuw begegnet von dem geringsten biss zum meisten, und mir under augen gewischt wirdt, dass ess viell zu viel. Iedoch haltt ichs vor ein gewiss zeichen, dass ich GOTT ein gefallen dar an thuen werdt, dieweill zich der teuffell und die weltt, diesess geringen handelss so hoch ahnnemen. Hier wieder aber ist ess schrecklich & signum irae divinae imminentis, dass die leuth, denen dass wortt GOTTERS so langh gepredigt worden und beygewhonett, nach so versoffen in dem geitz und eigenen nuetz stecken. Sed dabit DEUS his quoque finem. Misi generum D. REIDANI compatris mei, virum ornatissimum ad Ducem Albanum propter negotia mea minime levia, quam primum is reversus fuerit, inanus huic operi admovebo, & DEO juvante breviter ei finem imponam. Nolo autem incidere in calumnias tyrannorum propter Beguttamm & sui similium obtrectationes. Morsenses nostri proceres, non tantum lictores (quod verbum diu me hercle suspensum tenuit, atque ita perplexum reddiderat, ut mihi Oedipo aliquo opus fuisset, qui illud explicasset,) jam nolunt ullo pacto Ecclesiam Halensem demoliri, sed praetexunt hac amota totum illum agrum & tractum Orsouwium usque, Rheni inundationibus obyci, ac tandem inundationibus ac fluminis impetu abripiendum, quaesivero etiamsi templum Halense tanquam Castrum Knipae, plane evertatur, ac medijs undis immergatur, inde sit speranda aliqua salus aut tutela agris Barlensi & Binsheimensi, quod quidem falsum esse res ipsa ostendit, & ocularis inspectio comprobavit, & comprobatura est, eritque omne oleum & opera in extructione templi frustra consumpta, quod V vel VI millibus aureis rursus reaedificari non poterit. Nec vero illi considerant bonum publicum, cupiditate excoecati, nec occasionem confiderant templi in Hombergh minimis sumptibus reficiendi, nec damnum, quod Halenses patientur, si templum illud, validum sane ac pulchrum, vi fluminis abripiatur, quod fieri quoque prima inundatione necesse est. Caeterum de his rebus omnibus coram, mallem enim ea tecum conferre, quam literis mandare. De novis ad me saepius transmissis, magnas habeo gratias, eamque consuetudinem ut serves etiam atque etiam rogo. Heri SCHWENDIUS ad me scripsit, Dacos, sive ut vocant, Transylvanos sibi proprium Principem delegisse STEPHANUM quendam, nomen gentilicium, non adscribit, quod pacem regno Ungariae allaturum confidit; quod quidem mihi non videtur verisimile; nunquam enim unum arbustum, (ut nosti) bene Erythacos duos alere potuit. Idem scribit Venetos cum Turcis bellum gerere terra, marique, atque ideo Italos in magnam spem erectos, foedus inter Pontificem, Hispanum & Venetos nunc tandem consummatum iri. De Ducis JOHANNIS FRIDERICI Saxoniae liberatione, ejusque ad patrios lares reditu,omnes bene speramus, praesertim cum Imper. hoc negotium commiserit GULJELMO Landtg. Hass. Principi & prudenti & magnanimo. In Gallia pax viget, ipsis quoque Navarrensibus Regis constantiam tum admirantibus, tum miris laudibus evehentibus. Rex Galliae & Rex Navarrae una cum Admirallio, viro excellentissimo atque omnibus artibus belli pacisque clarissimo, in una civitate Mamormicarum convenerunt, ac magnus emanavit rumor, sororem Regis Navarro nupturam, quod faxit DEUS OPTIMUS MAXIMUS. Quaenam sit futura in Belgio catastrophe, DEUS novit, mihi praesens rerum status nondum arridet, nec piratarum expeditio, qui adhuc nihil agunt aut expediunt laude dignum, nisi quod propter privata commoda publicis nocent: si hanc aestatem elabi patientur, frustra alteram expectabunt; nam quod stulti quidam a Magyrianis persuasi annum fatalem expectant, Ille labitur & labetur in omne volubilis aevum. Rescribe an habeas depictam statuam Albani una cum elogio insculpto; est enim quidam, qui scholijs illud ornavit, quae tibi remittam. Quae procella pervagetur Ducatum Juliacensem, tibi cognitum esse scio. •του ηγεμονου• animus plane aversus est a Relligione, ac indies magis ac magis declinat ad venationes & ad similes voluptates studio a suis deflectitur. Spero quosdam Germaniae Proceres brevi de hoc negocio cum illo collocuturos, aliter non video huic rei foelicem aliquem exitum, praesertim cum bonus Dominus velut obsessus & captivus teneatur a Romulidis, & maxime ab ijs, qui ab Aeneae filio originem ducere videntur. Sub finem hujus mensis Morsae me adfuturum spero, &, si salvo meo honore fieri posset, in hac domuncula, aut Vrimorsshemy libenter consenescerem, sed non nobis, sed Patriae nati sumus. Non possum autem satis tibi declarare, quanto me taedio molestiaque afficiant sinistri mores & pleonoxiae foedissimae satraparum Morsensium, ita etiam ut mihi non solum locum, verum etiam nomen fere invisum reddant, attamen voluntati divinae ante omnia parendum, & auxilio DEI fortiter fidendum ac insistendum. Bene Vale, Clarissime, idemque Amice singularis, & haec in lectulo raptim dictato boni console. Bedburnij IV. Iuly. Anno MDLXXI.

Tui amantiss.

H. G. z. NUENAR.